معروف ترین گونه های سنگ عقیق

انواع سنگ عقیق دارای رنگ، شکل و فرم مختص به خود است که هر کدام ویژگی ها و دلایل خاص خود را دارند.

اگر تا به حال تنها اسم یک، دو یا سه نوع از عقیق را شنیده اید با مطالب عمارت سنگ همراه باشید تا در ادامه با 16 نوع سنگ عقیق آشنا شوید. 

عقیق چیست و محل پیدایش آن کجاست؟

عقیق، انواع کوارتز کوچک بلوری (کریستالی) و شفاف است که وقتی از کیفیت و رنگ مطلوبی برخوردار باشد از آن به عنوان سنگ قیمتی یا نیمه قیمتی تعبیر می شود.

سنگ عقیق با رسوب سیلیس از آبهای زیرزمینی در حفره های سنگهای آذرین تشکیل می شود.

نام “عقیق” بعد از پیدایش آن در رودخانه “آچاتس” بر روی آن گذاشته شده كه برای اولین بار در آنجا یافت شد. آچاتس در جنوب غربی سیسیل واقع شده است.

عقیق در طیف وسیعی از رنگها وجود دارد که شامل قهوه ای، سفید، قرمز، خاکستری، صورتی، سیاه و زرد است.
رنگ ها در اثر ناخالصی ها ایجاد می شوند و به صورت نوارهای متناوب در داخل عقیق ظاهر می شوند.
رنگهای گوناگون از آبهای زیرزمینی با ترکیبات مختلف که به داخل حفره چکه می کنند، تولید می شوند.

شکل نواری درون حفره، نشان دهنده تغییرات شیمیایی آب است.
این نوار ها و لایه بندی ها به بسیاری از عقیق ها رنگ و نقش های جالبی را می دهد که آن را به یک سنگ قیمتی محبوب تبدیل کرده است.

تا اینجا با کلیات سنگ عقیق آشنا شده اید، تا انتهای مقاله با نام ها و نشانی های انواع گوناگون این سنگ بیشتر از هر زمان مطلع می‌شوید.

عقیق اونیکس / عقیق سیاه

عقیق اونیکس به طور خاص به شکل نوارهای موازی از مواد معدنی سیلیکات ایجاد شده است که در کشور ما به عقیق سیاه نیز شناخته میشود.

تفاوت میان عقیق و عقیق اونیکس

عقیق و عقیق اونیکس فقط از نظر لایه های نواری شان متفاوت هستند به این صورت که عقیق دارای نوارهای منحنی شکل و عقیق اونیکس دارای نوارهای موازی و برابر است.

رنگ نوارهای آنها از سیاه تا تقریباً هر رنگی موجود است.
نمونه های عقیق اونیکس معمولاً دارای نوارهایی سیاه و سفید هستند.

ناگفته نماند که بیشتر مواقع از روش های غیر طبیعی رنگ سنگ ها را به سیاه تغییر میدهند.

عقیق اونیکس همچنین به عنوان یک اصطلاح توصیفی برای انواع سنگ ها با نوارهای موازی شکل به کار رفته است سنگ هایی مانند: مرمر، ابسیدین، اوپال، سنگ آهک و عقیق مکزیکی استفاده شده است.

اونیکس از طریق لاتین (از همان هجی) ، از یونانی ὄνυξ ، به معنی “پنجه” یا “ناخن انگشت” می آید. گاهی ممکن است عقیق با بندهای گوشتی و سفید شبیه ناخن باشد.

عقیق از گروههای کالسدونی در رنگهای متناوب تشکیل شده است و حاصل رشد همزمان مواد معدنی سیلیس، کوارتز و موگانیت است که نوارهای آن موازی با یکدیگر هستند؛ برخلاف نوارهای نامرتب و ناهماهنگ که در اغلب عقیق های دیگر وجود دارد.

عقیق ساردونیکس / عقیق باباغوری

عقیق های ساردونیکس معمولاً دارای نوارهای تخت، سفید و قرمز قهوه ای هستند. در ایران پهناور به این گونه سنگ ها عقیق باباغوری گفته میشود.

کلمه sardonyx از زبان یونانی گرفته شده است ، سارد (sard ) به معنی “قهوه ای مایل به قرمز” و اونیکس (onyx ) به معنای “گوهر رگه دار” است.
بهترین آن ها در هند یافت می شوند و همچنین در آلمان، چکسلواکی، برزیل، اروگوئه و مناطقی از ایالات متحده وجود دارند.

عقیق رنگین کمانی (Iris Agate)

همانطور که از نامش پیداست لایه های آن بسیار زیبا و ظریف به نظر می رسد.
این اسم به خاطر رنگهای رنگین کمانی در این سنگ به او داده شد. زمانیکه آن را مقابل خورشید نگه می دارید، نور را منعکس و رنگ های زیبای آن را دیدنی تر میکند.

عقیق مکزیکی / Crazy Lace Agate

عقیق نواری مجنون (همچنین به نام عقیق مکزیکی شناخته می شود) یک کلسدونی نواری (با کوارتزهای ریز بلورین) است که با آهن و آلومینیوم تزریق می شود و اغلب دارای رنگ روشن و دارای طرح های پیچیده است.
طرح های در هم پیوسته این سنگ باعث ایجاد رنگ های قهوه ای، سیاه، خاکستری و طلایی (و گاه به گاه صورتی یا قرمز) در این سنگ می شود. نوار سفید رنگ درون این سنگ جذابیت آن را بیشتر می کند. لایه های دیگر می تواند قهوه ای، کرم، سیاه یا خاکستری در رنگ های مختلف باشد.
برخی از عقیق های مکزیکی در نوارهای رنگی زرد، نارنجی، طلایی و قرمز وجود دارند.

اشاره به اینکه گاهی اوقات به این سنگ “رنگین کمانِ زمین” میگویند به دلیل این است که رنگهای متعدد و انعکاس نور طبیعی در آن وجود دارد.

تاندر اگ (Thunderegg)

تاندراگ سنگی شبیه ژئود پر شده است که از لایه های موازی و نواری شکل صاف از عقیق ایجاد شده و معمولاً در سازه های کروی وجود دارد.
مکانی که تاندر اگ در آن ایجاد شده گودال های کوه های آتشفشانی قدیمی است.

در فضای داخلی تاندر اگ معمولا رسوبات عقیق، یشم یا اوپال به طور جداگانه یا ترکیبی وجود دارد که گاهی اوقات به شکل گل یا ستاره حالت گرفته اند.
همچنین کریستال های کوارتز، گچ و سایر مواد معدنی دیگر ممکن است در آنها وجود داشته باشد.

تاندر اگ ها معمولاً از بیرون شبیه سنگ های معمولی هستند، اما برش زدن آنها از وسط و پرداخت آنها ممکن است الگوها و رنگ های پیچیده ای را نشان دهد.
ویژگی بارز تاندر اگ‌ها؛ مانند سایر عقیق ها، این است که نوار های آنها می توانند از لحاظ ظاهری متفاوت باشند، با این حال می توانند هویت خاص خود حفظ کنند.

عقیق آبدار  (Enhydro Agate)

عقیق آبدار یکی دیگر از انواع عقیق ها است که از عقیق یا ژئودهای برجسته ای هستند که آب درون حفره آنها وجود دارد.
عقیق آبدار ارتباط نزدیک با مایعات دارند، اما از کلسدون تشکیل شده اند.
تشکیل این مدل عقیق با نمونه هایی از دوران زمین شناسی ائوسن (Eocene )یک روند در حال انجام است و اغلب در مناطق کوه های آتشفشانی یافت میشوند.

عقیق آبدار با صدا و نفت!

عقیق آبدار از کوارتز های میکرو کریستالی یا کریپتوکریستالی نواری شکل ساخته شده اند.
این عقیق دارای یک مرکز توخالی است که تا حدی حاوی آب است.
جالب است بدانید که عقیق های آب دار می توانند حاوی نفت باشند.
از آنجا که حفره آن پر نیست، می تواند از طریق لرزش، صدا تولید کند.
اندازه عقیق ها متفاوت است. بزرگترین عقیق ثبت شده در شهر فاکسین چین با قطر 63 سانتی متر و وزن 310 کیلوگرم یافت شد.

عقیق آبدار چگونه تشکیل میشود؟

عقیق آبدار هنگامی تشکیل می شود که آب سرشار از سیلیس از طریق سنگ های آتشفشانی پراکنده شود و لایه هایی از ماده معدنی رسوب شده تشکیل شود.

با جمع شدن لایه ها، ماده معدنی حفره ای ایجاد می کند که در آن قطرات آب به دام می افتند.
سپس این حفره با آب غنی از سیلیس لایه لایه شده و پوسته آن را تشکیل می دهد.
بر خلاف مایعات که روان هستند، پوسته کالسدونی پر از سوراخ است و به آب اجازه می دهد خیلی آهسته وارد حفره شود و از آن خارج شود.
آب داخل این عقیق اکثر اوقات همان آبی نیست که هنگام تشکیل بوده است و به مرور زمان تغییر میکند.

عقیق چند وجهی (Polyhedroid Agate)

این نوع عقیق دارای اضلاع مسطح است و از لحاظ زاوایا شباهت زیادی به چند وجهی دارد.
لایه های چند ضلعی متراکم در هنگام برش از وسط دیده می شود.
این ماده معمولاً در ایالت پارائیبای برزیل یافت می شود.
بلورهای داخل آن در برابر خورشید، نور را منعکس و اشعه های زیبایی را ایجاد می کنند.

عقیق خزه ای (Moss Agate)

عقیق خزه ای یک سنگ نیمه قیمتی است که از دی اکسید سیلیسیم تشکیل شده است.
این مدل عقیق نوعی کالسدونی است و شامل مواد معدنی سبز رنگ میشود که در سنگ تعبیه شده و رشته ها و سایر الگوهای آن را تشکیل می دهد.
گاهی در این عقیق خزه ای یک کوارتز شفاف یا سفید شیری وجود دارد و مواد معدنی موجود در آن عمدتا اکسیدهای منگنز یا آهن هستند.

عقیق خزه ای از انواع سفید که با اجزا سبز رنگ و شبیه خزه است در بسیاری از مکان ها تشکیل میشود.
رنگ آن ها به دلیل وجود مقدار کمی از فلز مانند کروم یا آهن به عنوان ناخالصی است؛ تشکیل می شوند. این فلزات بسته به ظرفیت (حالت اکسیداسیون) می توانند رنگ های مختلفی ایجاد کنند.

عقیق خزه علیرغم نامش مواد آلی ندارد و معمولاً از سنگهای آتشفشانی هوازدگی تشکیل می شود.

عقیق خزه‌ای مونتانا

عقیق خزه‌ای مونتانا در ماسه های آبرفتی رودخانه یلواستون و انشعابات آن بین سیدنی و بیلینگز یافت می شود. در اصل در منطقه پارک ملی یلواستون در وایومینگ در نتیجه فعالیت آتشفشانی شکل گرفت.
در عقیق خزه مونتانا رنگ قرمز در نتیجه اکسید آهن و رنگ سیاه در نتیجه اکسید منگنز است.

عقیق دریاچه سوپریور (The Lake Superior Agate)

عقیق دریاچه سوپریور نوعی از انواع عقیق است که توسط آهن رنگ آمیزی می شود و در سواحل دریاچه سوپریور یافت می شود.
توزیع گسترده و نوارهای رنگی غنی از آهن، تاریخ زمین شناسی سنگهای قیمتی را در مینه سوتا، ویسکانسین و میشیگان منعکس می کند.
در سال 1969 عقیق دریاچه سوپریور توسط مجلس قانونگذاری مینه سوتا به عنوان سنگ قیمتی رسمی دولت تعیین شد. نام عقیق دریاچه سوپریور به این دلیل انتخاب شد که منعکس کننده بسیاری از جنبه های مینه سوتا است.
این ماده در طی فوران گدازه هایی که حدود یک میلیارد سال پیش در مینه سوتا اتفاق افتاد، شکل گرفت.

عقیق کوندور (Condor Agate)

در سال 1993 عقیق کندور توسط لوئیس دی لوس سانتوس کشف و نامگذاری شد.
این ماده در کوههای نزدیک سان رافائل، در استان مندوزای آرژانتین یافت شد.
این عقیق نوارها و نقوش رنگی را به نمایش می گذارد و به سنگی محبوب در بین کلکسیونرها و طراحان جواهرات تبدیل شده است.

در روزهای اولیه جمع آوری عقیق کاندور، یک ماه معمول تلاش می توانست یک تن عقیق خوب به ارمغان بیاورد.

در حال حاضر، برای یافتن این نوع عقیق حفاری لازم است، این عقیق از حفاری های کم عمق در مزارع عقیق سرد در استان مندوزای آرژانتین استخراج میشوند.

عقیق ساگنیت (Sagenite Agate)

از مخلوط شدن کلسدونی با مواد معدنی مختلف تشکیل می شود. خطوط نوک تیز موی طلایی آن را در سبک خود جذاب و متمایز می کند.

عقیق مستحکم (Fortification Agate)

این نام به دلیل نوارهای لبه تیز به آن داده شد. این نوارها شبیه یک قلعه مستحکم با زاویه های تیز هستند. مجموعه ای از رنگ های سفید، قهوه ای روشن، نارنجی، قرمز و بنفش آن را ارزشمند می کند.

عقیق فایربورن (Fairburn Agate)

این نوع عقیق نادر، اما بسیار زیبا است که در فایربورن، داکوتای جنوبی و ایالات متحده یافت می شود.
به عنوان جواهر ایالت داکوتای جنوبی آمریکا شناخته می شود.

عقیق بوتسوانا (Botswana Agate)

عقیق یگانه و منحصر به فردی است که در سایه های تیره و خاکستری روشن و صورتی موجود است. با این حال، برخی از لایه ها دارای رنگ قهوه ای تیره هستند.

عقیق شجری (Dendritic Agate)

یکی از مهمتین انواع سنگ عقیق نوع شجری آن است.
این سنگ به عنوان یکی از با ارزش ترین انواع عقیق در نظر گرفته می شود و پلِنتی‌یود (Plentitude) نیز نامیده می شود.
عقیق شجری با جنگل های باستانی یونان در ارتباط است به همین دلیل کشاورزان برای بدست آوردن محصولات خوب از آن برای دفن در مزارع خود استفاده می کنند.

عقیق کویامیتو (Coyamito Agate)

فرایند تشکیل این عقیق به این صورت است که ابتدا بلورها در حفره باقی مانده و در سنگ آندزیت آتشفشانی رشد می کنند (در این نوع عقیق؛ این بلورها آراگونیت فرض می شوند). سپس عقیق شروع به شکل گیری می‌کند و  بلورها و حفره داخل آن را می پوشاند.
هر چه پوشش عقیق روی کریستال ها بیشتر باشد، ضخیم تر می شود.

تعداد گونه های عقیق بسیار زیاد است و امیدواریم تا اینجا با انواع سنگ عقیق آشنا شده باشید. 
از طریق کامنت بهمون بگید که شما چه نوع عقیقی رو می شناسید که تو این مقاله بهش اشاره نشده. 
منتظر کلمات گهربار شما تو کامنتا هستیم 🙂